Feiten en context
Op 18 november 2022 bekrachtigde de Vlaamse Regering een wijziging aan het Bestuursdecreet die de klokkenluidersregeling verscherpt.
De nieuwe klokkenluidersregeling heeft als doel om personen te beschermen als zij informatie uit hun werkomgeving over inbreuken op geldende regelgeving melden. Klokkenluiders moeten hiervoor terecht kunnen bij veilige meldingskanalen. Bij voorkeur is dat intern bij hun eigen organisatie. Ook meldingen bij het bevoegde externe meldingskanaal of openbaarmaking zijn mogelijk. Elke vorm van represaille naar aanleiding van een interne of externe melding, of openbaarmaking, is verboden.
Juridische gronden
● Decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017.
● Besluit van de Vlaamse Regering van 20 januari 2023 houdende de minimale voorwaarden van de rechtspositieregeling van het personeel van lokale en provinciale besturen.
● Besluit van de Vlaamse Regering van 18 november 2022 houdende de wijziging aan het bestuursdecreet in verband met de klokkenluidersregeling.
● Besluit van de Vlaamse Regering van 12 november 2010 houdende de minimale voorwaarden voor de personeelsformatie en het mandaatstelsel van het personeel van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn en houdende de minimale voorwaarden voor sommige aspecten van de rechtspositieregeling van bepaalde personeelsgroepen van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn.
● Beslissing van het vast bureau van 21 maart 2023 houdende het principieel akkoord tot invoering klokkenluidersregeling voor het lokaal bestuur Tielt-Winge.
Adviezen
Geen adviezen.
Argumentatie
Op 18 november 2022 bekrachtigde de Vlaamse Regering een wijziging aan het Bestuursdecreet die de klokkenluidersregeling verscherpt.
Een klokkenluidersregeling gaat over de melding van informatie over inbreuken die verkregen zijn in het kader van werkgerelateerde activiteiten. Die personen lopen na melding het risico op represailles. De klokkenluidersregeling biedt dus een bescherming aan personen die economisch kwetsbaar zijn tegenover de persoon van wie zij de facto afhankelijk zijn voor hun werk. Wanneer er geen sprake is van een dergelijke werkgerelateerde machtsongelijkheid, bijvoorbeeld bij burgers, is de bescherming tegen represailles niet nodig.
Burgers kunnen gebruik maken van de klachtenregeling. Klachten hebben een handeling of de werking van een overheidsinstantie als onderwerp. Klokkenluidersmeldingen zijn strikter afgelijnd.
Elke persoon die in het kader van een werkrelatie informatie verkreeg over inbreuken kan een melding maken. Het gaat dus ruimer dan enkel personeelsleden van de Vlaamse overheid of de lokale en provinciale besturen. Ook externen die via hun werk met de Vlaamse overheid of de lokale en provinciale besturen in contact komen, kunnen een melding maken, zoals bijvoorbeeld sollicitanten, consultants of leveranciers.
Een klokkenluidersmelding kan gaan over alle inbreuken op wetgeving en regelgeving die in Vlaanderen van toepassing is. Het gaat om een handeling of nalatigheid die onrechtmatig is, of het doel of de toepassing van regelgeving ondermijnt.
Het Bestuursdecreet bepaalt dat elke lokale overheid over een eigen intern meldingskanaal moet beschikken.
De algemeen directeur is de aangeduide persoon voor het intern meldpunt. Momenteel is er geen delegatie van toepassing.
Indien de algemeen directeur zelf betrokken is, hetzij als klokkenluider zelf, hetzij als partij aangehaald door een andere klokkenluider, dan zullen de interne vertrouwenspersonen optreden als (back-up) meldpunt.
Zogenaamde 'externen', die in het kader van een werkrelatie met het bestuur een inbreuk vaststellen kunnen alleen een melding van inbreuk maken bij het externe meldkanaal (Audit Vlaanderen of de Vlaamse Ombudsdienst).
Ook personeelsleden van het lokaal bestuur kunnen terecht bij het bevoegde externe meldingskanaal en dit zonder eerst een interne melding te maken indien zij menen dat de inbreuk intern niet doeltreffend behandeld kan worden of dat er een risico op represailles bestaat. Zij moeten dit niet motiveren bij het externe meldkanaal. Het interne meldkanaal geniet evenwel de voorkeur.
Er wordt gekozen om een gezamenlijk meldpunt in te richten tussen gemeente en OCMW Tielt-Winge. Deze samenwerkingsmogelijkheid betreffende het intern meldingskanaal wordt opgenomen in de gezamenlijke beheersovereenkomst.
Financiële gevolgen
Er zijn geen toewijsbare financiële gevolgen.
Bijlagen
Reglement klokkenluidersregeling
Besluit:
eenparig aangenomen.
Artikel 1
De raad van maatschappelijk welzijn stelt de klokkenluidersregeling voor het lokaal bestuur Tielt-Winge vast.
Artikel 2
Het vast bureau wordt gelast met de uitvoering van deze beslissing.
Artikel 3
Dit reglement wordt bekend gemaakt conform artikel 285 van het decreet over het lokaal bestuur.
Artikel 4
Afschrift van deze beslissing wordt bezorgd aan de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg.
Artikel 5
Deze beslissing is onderworpen aan het bestuurlijk toezicht, zoals geregeld door het decreet over het lokaal bestuur, inzonder artikel 330.